Είσαι νέος Έλληνας, με γνώσεις, με όρεξη για δουλειά, με... με... με... Σου δίνουν ένα εκατομμύριο ευρώ. Σε τι επενδύεις αυτήν την περίοδο;
Έστω ότι γινόταν μία τέτοια έρευνα. Είμαι σίγουρος ότι οι απαντήσεις θα διέφεραν συντριπτικά ανάλογα με το φύλο, την ηλικία, το οικογενειακό εισόδημα και... και... και... Πιστεύω όμως ότι θα υπήρχε ένα κοινό στις ηλικίες 25 και άνω. Ελάχιστες από τις προτάσεις θα προέβλεπαν σκληρή δουλειά, επιχειρηματικό ρίσκο, επένδυση σε γνώση και έρευνα και ένα επιχειρηματικό πλάνο με βάθος δεκαετίας. Αυτά τα λίγα, νομίζω, εξηγούν ένα μέρος του γιατί είμαστε εδώ που είμαστε, αλλά και γιατί μας είναι τόσο δύσκολο να αναμορφώσουμε την οικονομία μας. Είναι μια φράση που είχα ακούσει πριν χρόνια σε ένα σεμινάριο όσον αφορά την επιχειρηματικότητα "ο κάθενας κοιτάει τι λείπει από τη γειτονιά του, κοινώς, να ανοίξει την "εβγα" της γειτονιάς".
Πάνω κάτω το ίδιο φαινόμενο εξηγεί γιατί οι ήδη επιχειρηματίες τρίβουν τα χέρια τους στην προοπτική φθηνότερων ατομικών συμβάσεων. Είναι πιο εύκολο να αρμέγεις την γίδα μέχρι να μπλαβίσουν τα βυζιά της, παρά να την ταϊζεις σωστά και να περιμένεις να σου παράγει περισσότερο και καλύτερο γάλα. Κάπως έτσι βλέπουν οι περισσότεροι την επιχείρηση τους. Αν πάει κανείς πιο πέρα, στα κλειστά επαγγέλματα, σε ανθρώπους που νομίζουν περισσότερο ότι είναι σωστοί επιχειρηματίες, εκεί το γέλιο ανταγωνίζεται το κλάμμα.
Το άσχημο σε όλα τα παραπάνω είναι το εξής. Αν όλοι δεν ξεκινήσουν να λειτουργούν ορθολογικότερα, το κλάμμα θα είναι συλλογικό, και μάλιστα σε αυτούς που νομίζουν οτι ζουν σε μία ασφαλή γυάλα ακόμη εντονότερο.