Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2008

Απλή ρεβάνς ή ρουα ματ;

Όταν πριν χρόνια ο Giddens μιλούσε για τον τρίτο δρόμο, πολλοί νέοι πολιτικοί γοητεύτηκαν από όσα αυτός είχε να προτείνει για ένα νέο τρόπο άσκησης της πολιτικής και για μία σύγχρονη, πιο ανοιχτόμυαλη δόμηση της κοινωνίας και των κινημάτων διεκδίκησης. Τον ίδιο καιρό όμως, η αγορά είχε αρχίσει να ανοίγει τα φτερά της και η αυξανόμενη υλική ευμάρεια ήταν επαρκής πειρασμός για να χλευαστούν οι παρεμβατικές θεωρίες του τρίτου δρόμου. Στο βωμό του νεοπλουτισμού και του εύκολου και αυξανόμενου κέρδους οι θεωρίες του τρίτου δρόμου έμειναν στο επίπεδο συζήτησης σε εκδηλώσεις τύπου Megaron plus. Οι θεωρίες αυτές όμως δεν λοιδορήθηκαν μόνο από τους φανερούς εχθρούς της, νεοφιλελεύθερους και νεοσυντηρητικούς, αλλά και από το άλλο άκρο της πολιτικής σφαίρας την λεγόμενη παραδοσιακή και κατά τη γνώμη μου ευημερούσα εστέτ αριστερά. Μόνο οι πρώην κομμουνιστές ίσως έδειξαν εξίσου ειλικρινές ενδιαφέρον όσο οι σοσιαλιστές για τις προτάσεις του τρίτου δρόμου.
Το πρόβλημα είναι ότι εν ονόματι των θεωριών του τρίτου δρόμου έγιναν και πολλά παραστρατήματα, τα οποία με τη σειρά τους έδωσαν τροφή σε αυτούς που ήθελαν να ξεμπλέξουν νωρίς με μία συνολική θεώρηση των πραγμάτων που δεν χωρούσε στο μικρόκοσμο των καθαρών τους θεωριών ή απλώς μείωνε τα εκλογικά ποσοστά τους. Οι μεν, λοιπόν, κέρδισαν προσφέροντας χρήμα στα άπληστα χέρια των "νεοαμόρφωτων" και οι δε καταδικάζοντας τον τρίτο δρόμο ως κερκόπορτα στην αγορά. Και πράγματι, κατήγαν αμφότεροι νίκη σπουδαία κατά του οράματος αυτού.
Σήμερα όμως που σφίγγουν οι κώλοι, όλοι αυτοί οι τυχάρπαστοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι θεωρίες που χρόνια έχουν ασπαστεί οι σοσιαλδημοκράτες είναι εμπνεύσεις αποκλειστικά δικές τους. Αλλά ο καθένας τους προσπαθεί να πείσει μόνο για αυτά που ο ίδιος θέλει να εφαρμόσει. Κανείς δεν θέλει να δει τον τρίτο δρόμο ως μία συνολική θεώρηση των πραγμάτων. Κανείς δεν θέλει να πορευτεί σε ένα δρόμο με πολλές δυσκολίες αλλά και μακροπρόθεσμες λύσεις.
Για ανθρώπους λοιπόν σαν τον Giddens η τωρινή συγκυρία είναι σταθμός. Αυτά που πρέπει να εφαρμοστούν πραγματικά, δεν είναι ημίμετρα διάσωσης τραπεζών, γεγονός που ήδη αποτελεί νίκη για τον τρίτο δρόμο, αλλά λύσεις που θα αλλάξουν δομικά στοιχεία και του πολιτικού συστήματος και της αγοράς και που ουσιαστικά θα αποτελούν ένα τρανταχτό ρουα ματ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: