"Ζούμε σε μία συναρπαστική εποχή". Διάσημη φράση, χιλιοειπωμένη ίσως αλλά καθ' όλα αληθινή. Ακόμα και με όσες γκρίνιες και με μύριες αποτυχίες η ανθρωπότητα συνεχίζει να εξελίσσεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Κάθε γενιά μοιάζει να αποθηκεύει όλο και περισσότερη γνώση και τεχνολογία και τα όρια του ανθρώπινου νου συνεχώς να εξελίσσονται.
Πρόσφατα διάβαζα για το θάνατο του e-mail. Η νέα γενιά προτιμά τα σύντομα μηνύματα πολυμέσων από τα κινητά, καθώς αυτά είναι πιο εύχρηστα, πιο προσβάσιμα και φυσικά πιο "ζωντανά". Στο τελευταίο τεύχος ο Economist αναφέρει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα σε άρθρο του για τη μουσική βιομηχανία. Στελέχη της ΕΜΙ κάλεσαν κάποιους νέους να τους μιλήσουν για τις μουσικές τους συνήθειες και όταν η συνάντηση τέλειωσε τους πρόσφεραν ένα πάκο cd. Αλλά πολύ απλά, κανείς νέος δεν ενδιαφέρθηκε. Γιατί άλλωστε να ενδιαφερθεί για ένα ψηφιακό μέσο αποθήκευσης με ηλικία μισού αιώνα;
Όταν ακούς όλα αυτά ενώ είσαι 23 ξαφνικά παύεις να νιώθεις τόσο νέος. Σίγουρα, αποκτάς μια άλλη προοπτική στο γιατί οι σημερινοί έφηβοι διαφέρουν τόσο πολύ από αυτούς της προηγούμενης δεκαετίας, δηλαδή εσένα. Αλλά σε κάνουν να σκέφτεσαι και κάποιες άλλες όψεις του νομίσματος.
Άραγε τελικά η ιστορική εξέλιξη ήταν κάποτε βραδύτερη και επιταχύνει με το πέρασμα του χρόνου ή απλώς εμείς είμαστε αρκετά προσωρινοί για να το καταλάβουμε; Η πρώτη θέση ταιριάζει με κάτι που μου αναφέρει συχνά ένας φίλος μου, την φυσική εντροπία. Πιστεύει ,δηλαδή, πως η ιστορία και οι πολιτισμοί είναι πιθανόν να κάνουν κύκλους ζωής και αναγέννησης με ρυθμούς περίπου όπως η βαρυτική έλξη. Καθώς πλησιάζουμε προς ένα εξελικτικό τέλος η πορεία των πολιτισμών επιταχύνεται. Από την άλλη ίσως τα πράγματα να ήταν έτσι για κάθε γενιά.Κάποτε η πυρίτιδα, μετά ο ηλεκτρισμός και σήμερα η πληροφόρηση. Αλλά αυτή είναι μια μάλλον ακαδημαϊκή, θεωρητική και όχι τόσο χρήσιμη κουβέντα.
Αντίθετα ενδιαφέρον έχει το πως μέσα από αυτό το χάσμα γενεών ανακύπτει το διαχρονικό πρόβλημα του αποκλεισμού των μεγαλύτερων. Π.χ οι γονείς μας, που καλά καλά δεν είναι εξοικειωμένοι με το internet, κατά πόσο θα μπορούν να δραστηριοποιούνται σε μια κοινωνία βασισμένη σε πιο σύγχρονα και φορητά τεχνολογικά μέσα; Ή εμείς οι ίδιοι.. Πως είμαστε τόσο σίγουροι τελικά ότι θα μπορούμε να ακολουθήσουμε την τεχνολογία εξίσου καλά και μετά από πολλά χρόνια;
Ίσως τελικά, λοιπόν, οι πολιτικές κοινωνικής πρόνοιας που απευθύνονται στους κοινωνικά αποκλεισμένους να απευθύνονται σε ένα σαφώς πιο ευρύ κοινωνικό φάσμα από ότι φανταζόμαστε. Ίσως σε μία κοινωνία του μέλλοντος το κράτος να παίζει σημαντικότερο ρόλο από ότι η αγορά καταδεικνύει. Σε κάθε περίπτωση, οι απόψεις διαφέρουν ανάλογα με το που στέκεσαι. Εξάλλου, ο χρόνος θα δείξει.
Πρόσφατα διάβαζα για το θάνατο του e-mail. Η νέα γενιά προτιμά τα σύντομα μηνύματα πολυμέσων από τα κινητά, καθώς αυτά είναι πιο εύχρηστα, πιο προσβάσιμα και φυσικά πιο "ζωντανά". Στο τελευταίο τεύχος ο Economist αναφέρει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα σε άρθρο του για τη μουσική βιομηχανία. Στελέχη της ΕΜΙ κάλεσαν κάποιους νέους να τους μιλήσουν για τις μουσικές τους συνήθειες και όταν η συνάντηση τέλειωσε τους πρόσφεραν ένα πάκο cd. Αλλά πολύ απλά, κανείς νέος δεν ενδιαφέρθηκε. Γιατί άλλωστε να ενδιαφερθεί για ένα ψηφιακό μέσο αποθήκευσης με ηλικία μισού αιώνα;
Όταν ακούς όλα αυτά ενώ είσαι 23 ξαφνικά παύεις να νιώθεις τόσο νέος. Σίγουρα, αποκτάς μια άλλη προοπτική στο γιατί οι σημερινοί έφηβοι διαφέρουν τόσο πολύ από αυτούς της προηγούμενης δεκαετίας, δηλαδή εσένα. Αλλά σε κάνουν να σκέφτεσαι και κάποιες άλλες όψεις του νομίσματος.
Άραγε τελικά η ιστορική εξέλιξη ήταν κάποτε βραδύτερη και επιταχύνει με το πέρασμα του χρόνου ή απλώς εμείς είμαστε αρκετά προσωρινοί για να το καταλάβουμε; Η πρώτη θέση ταιριάζει με κάτι που μου αναφέρει συχνά ένας φίλος μου, την φυσική εντροπία. Πιστεύει ,δηλαδή, πως η ιστορία και οι πολιτισμοί είναι πιθανόν να κάνουν κύκλους ζωής και αναγέννησης με ρυθμούς περίπου όπως η βαρυτική έλξη. Καθώς πλησιάζουμε προς ένα εξελικτικό τέλος η πορεία των πολιτισμών επιταχύνεται. Από την άλλη ίσως τα πράγματα να ήταν έτσι για κάθε γενιά.Κάποτε η πυρίτιδα, μετά ο ηλεκτρισμός και σήμερα η πληροφόρηση. Αλλά αυτή είναι μια μάλλον ακαδημαϊκή, θεωρητική και όχι τόσο χρήσιμη κουβέντα.
Αντίθετα ενδιαφέρον έχει το πως μέσα από αυτό το χάσμα γενεών ανακύπτει το διαχρονικό πρόβλημα του αποκλεισμού των μεγαλύτερων. Π.χ οι γονείς μας, που καλά καλά δεν είναι εξοικειωμένοι με το internet, κατά πόσο θα μπορούν να δραστηριοποιούνται σε μια κοινωνία βασισμένη σε πιο σύγχρονα και φορητά τεχνολογικά μέσα; Ή εμείς οι ίδιοι.. Πως είμαστε τόσο σίγουροι τελικά ότι θα μπορούμε να ακολουθήσουμε την τεχνολογία εξίσου καλά και μετά από πολλά χρόνια;
Ίσως τελικά, λοιπόν, οι πολιτικές κοινωνικής πρόνοιας που απευθύνονται στους κοινωνικά αποκλεισμένους να απευθύνονται σε ένα σαφώς πιο ευρύ κοινωνικό φάσμα από ότι φανταζόμαστε. Ίσως σε μία κοινωνία του μέλλοντος το κράτος να παίζει σημαντικότερο ρόλο από ότι η αγορά καταδεικνύει. Σε κάθε περίπτωση, οι απόψεις διαφέρουν ανάλογα με το που στέκεσαι. Εξάλλου, ο χρόνος θα δείξει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου